Uma-umanano nio’ano tongku Padoe
Ai inie Mayakeli
I sa’a to Kalae mo’ia ai inie Kanta Kayaka. Tempo sie da mpihe pe’uweli. Papangara kanta mo’akala komali (Tondoha-pau Padoe).
Powowawua parewa metea, menggena Ponai, Kasai, Kanta, Tobo. Powowawua parewa metea sie terongoi hawe ai ToPebato (hilinei Taripa), ToPebato montena pekokomata lumeko ai inie kanta neeno Tetembu Maligongga. Haweno tetembu romento’orio to Kalae mia mekokomata umbu ai to Pebato. Romerako’o karo pepateo. Indono tino’ori tondoha polabunga linimba ai wawo kaburu no tetembu.
Akono tai huru hawe ai Tetembu pongkiarino pebato montena mbo’u pekokomata lumeko ai kanta bahilinde su’u ai Tetembu pekokomata laro pohawe bake. Moikono ro’rongoio nani-nani ana-ana, motae :
”OHAYO-OHAYO TETEMBU NARUNCU NONO RITONGONYA”
Pengkonoano nani Tetembu Malingongga oto mate.Pekule mempau’o tetembu mate oto, umari sie pebato sumapoi’o kanta. Petea’a nie alalau monangi alalau kenangi, to Pebato mekule ai iniero, to Kalae henu molao ai Wawombau henu ke selatan lano pekule. Henu mekule umbu wawambau ooto meneengako MOLIO’A ooto mo’ia ai Tomata, Mori Atas hilinie. Henu lumeko ai selatan rompotae to Paado. To Paado nie gagi Mori Padoe henu mo’ia ai Sulawesi Selatan. Umbu endea nosaba Tongkuno To Padoe.
Tau 1953 gagi pe’uwelia ai wute Nuha haweno DARUL ISLAM/TENTARA ISLAM INDONESIA (DI/TII). No mpimpi’o Kahar Muzakar henu tai umeheo mia sarani. Mia sarani mpolao meleko inie Malili. Ai Malili lano ama akono gerombolan Kahar Muzakar mhipe metelulu. Umbu Malili polao leki Wotu/Mangkutana. To Padoe, Karunsi’e, Tambee powowau inie neeno PaKaTaN (Padoe,Karunsi’e, Tambee, Nuha).
Akono tai ama, to Padoe, Karunsi’e, Tambee mpolao memai ai Sulawesi Tengah. Nio mpoi’a ai Korobono, nio potilalo ai Tomata. Umbu ai Tomata pesuangako, to Padoe me’inie ai Taliwan, to Karunsi’e me’inie ai Tiwaa, to Tambee me’inie ai Dangkati (Perwakatan/Ta’ende) kaa ai Lanumor. Henu umbu ai Korobono memai Pamona (Ue Puro) tau 1958.
Po’iaro ai Pamona pelere ari ai Yosi. Kano amba umboro ai M. Langguna, T. Lara, S. Larobu leko mo’ema poianga ndi mokole Pamona neeno Lora Molindo (2 Maret 1959). Tanggala 5 Maret 1959 tadulako B. Tabunggi montiso wute pe’inia ooto ai koro Mayakeli. Wute sie to Padoe nowee’o nee ”Inie MayaKeLi”,
M = Matompi, K = Kawata, L = Lioka. Tempo la’a hopulo ka olimo sombori (nomo pulu ka ono mia). Gagi inie Mayakeli hawe hilinie.
Tomba endea.
